18 september: een korte terugblik

Op 13 september jl. ben ik gearriveerd. Ik ben nu dus een aantal dagen in Rome. Tijd voor een korte terugblik op mijn fietstocht. Ik wil daarmee niet wachten tot ik weer in Utrecht ben. Bovendien ziet het ernaar uit, dat ik het in de eerste periode na terugkeer even erg druk heb.

De foto's in dit bericht zijn foto's, die ik de laatste dagen in Rome heb gemaakt. Ze hebben geen relatie met de tekst van het bericht.

Heeft de tocht voldaan aan mijn verwachtingen. Was het allemaal de moeite waard? Waren er wederom zoveel hoogtepunten?

Degenen die mij dagelijks gevolgd hebben, zullen hebben vastgesteld, dat ik bijna de gehele reis enthousiast was over wat ik onderweg tegenkwam en meemaakte.

Laat ik vooropstellen, dat ik wederom heel erg genoten heb van het fietsen zelf. Ik heb ervaren, dat ik met mijn goede conditie redelijk gemakkelijk zo'n tocht kan maken.
In de bergen had ik altijd nog wat reserve. Ik hoefde zelden of nooit tot het uiterste te gaan. En opnieuw bleek dat ik gemakkelijker en beter klim dan vele anderen. Ik haal mensen tijdens het klimmen in en word zelf zelden ingehaald.
Ik voelde me de afgelopen weken op de fiets steeds sterker worden. Dat ik over de Alpen was gekomen, zelfs bij dat superslechte weer, gaf extra zelfvertrouwen. En het geeft echt een geweldige kick als je, ondanks de hitte bijna probleemloos door de Appenijnen kunt fietsen en kunt genieten van de schitterende landschappen en prachtige stadjes. Umbrië is zo mooi!

In de Appenijnen hebben de hellingen een stijgingspercentage van zo'n 5 á 7 %; soms waren er korte hellingen met hogere stijgingspercentages. Maar nergens meer dan 12 %. Het is raar, dat je in Nederland soms een probleem hebt met een brug, en dat je hier soepel over die Appenijnen komt. Dat heeft beslist ook te maken met 'het sterker worden tijdens de tocht'. Ik heb nu redelijk harde gespierde benen. Na een half jaar filosofie is dat natuurlijk weer pap.
Maar misschien kan ik na terugkeer met Eddy weer regelmatig een ochtendje in onze eigen provincie fietsen om de conditie nog een tijdje vast te houden.

Soms werd aan het plezier in het fietsen wat afbreuk gedaan door de slechte wegen: gaten, kuilen, scheuren, gruis en glas op de weg, enz. Hier en daar vond ik de wegen in Duitsland al niet geweldig, en ik heb daar heel veel kilometers op onverharde wegen moeten fietsen, maar in Italië was het na Ravenna hier en daar bar en boos. Ook gewoon gevaarlijk. Je moet constant geconcentreerd fietsen en zorgen dat je niet in zo'n gat of scheur terecht komt. En dat gehobbel is ook erg vermoeiend. Ik kreeg er pijn van in mijn maag en het gaf bij dit hitte extra ongemakken in het kruis. En dat vereiste weer extra gesmeer en verzorging.

Ik heb het al gehad over de landschappen. Eigenlijk is dat gedurende de hele tocht, vanaf de eerste dag (de wijdse rivierlandschappen langs Rijn en Waal) tot de laatste dag (het Parco Regionale Veio half in de mist en de kronkelende Tiber) een groot feest geweest. Het was heerlijk fietsen langs de Maas en de Rur. Het was sensationeel om langs de Rijn  te fietsen, met die burchten en ruïnes op de heuvels en de gezellige kleine stadjes met hun vrolijke Rijnpromenades. Sommige stadjes en steden waren natuurlijk uiterst interessant: Andernach, Koblenz, St Goar, enz.
Het Rheinhessiches Hügelland  en ook de Bovenrijnvlakte waren na al die drukte en al dat lawaai (snelweg en veel treinen!!) langs de Rijn mooi en lekker stil.  Bij tropische temperaturen door een koel bos langs de Würm fietsen is een feest. De vele vogels zorgden daar voor een begeleidend concert. Ook het gebied tussen Tübingen en de Bodensee is landschappelijk fraai en heerlijk rustig. Aan de Bodensee was het even gedaan met de rust. Maar voorbij Bregenz, richting Alpen wordt het dan weer rustig en mooi. De stille, rustige gebieden zijn voor mij duidelijk aantrekkelijker dan de volle, drukke en lawaaiïge gebieden.

De oversteek over de Alpen is voor 50 % in het water (stortregen) en de sneeuw gevallen. Dat betekent dat ik die dag ook nauwelijks van het berglandschap heb kunnen genieten. Er hingen lage wolken, er was volop mist....en veel sneeuw. Er was dus gewoonweg weinig te zien. De tweede Alpendag was het stralend weer, Ik moest toen over de Reschenpas. Ja, dat was wel prachtig! Ik heb jullie dat met mijn foto's niet helemaal mee kunnen geven, omdat je nu eenmaal bij het klimmen je klimritme moet proberen vast te houden en niet bij ieder uitzichtpunt kunt stoppen om een foto te maken. In de afdalingen is het bij hogere snelheden ook niet logisch om veel foto's te maken. Zelf heb ik een en ander wel op het netvlies. Bovendien heb ik natuurlijk wel wát foto's gemaakt.

Eenmaal over de Alpen volgde de hele lange afdaling langs de Etsch/Adige naar de Po-vlakte. Dat was ook een beetje een fietsersparadijs, omdat er bijna steeds over een vrijliggend fietspad kon worden gereden. Er waren prachtige berg- en vergezichten. En het was voortdurend helder!

Over de Povlakte heb ik uiteenlopende meningen gehoord: saai, niks te zien, muggen, enz. Ik vond de Po-vlakte wel interessant. Lekker stil. Interessante land- en tuinbouw. Toch ook interessante dorpjes en stadjes. En prachtige luchten. Ik heb geprobeerd daar in mijn blog wat van te laten zien. Dat waren luchten, waar je foto's van kon blijven nemen. Adembenemend. In de Po-vlakte waren ook veel vogels. Veel meer dan elders.

Ja, en wat er na Ravenna aan landschappen kwam, dat slaat alles. Dat Umbrië is zo fotogeniek, zo mooi. Prachtig landschap en prachtige dorpjes en stadjes. Er valt daar nog van alles te ontdekken. Normaliter worden die kleine stadjes bij bezoeken aan Italië overgeslagen, maar heel veel van die stadjes zijn beslist interessant: Sansepulcro, Città di Castello, Narni......

Dan de kerken en kloosters.......Toen ik bij de Alpen was, had ik beslist al het een an ander gezien aan mooie romaanse kerken en een paar interessante kloosters. Maar die kerken en kloosters waren niet zo duidelijk in 'de route' geïntegreerd. Toen ik naar Santiago fietste waren het kerken en kloosters, die van oudsher een functie vervulden voor de pelgrims naar Santiago. Altijd kreeg je weer verwijzingen naar Santiago, naar Jacobus, enz, De kerken en kloosters die ik in Duitsland en later in Italië bezocht stonden als het ware los van 'het project fietstocht naar Rome'.  Ze hadden meestal helemaal niets met Rome te maken, behoudens natuurlijk dat er een relatie was met de 'moederkerk' en met 'pauselijk gezag'.


Dat neemt niet weg dat ik werkelijk prachtige kerken en kloosters heb gezien. Hoewel.....wel duidelijk minder kloosters dan vorig jaar. En ik heb ook nooit in zo'n klooster overnacht. Maar de kerken...., zo mooi: de dijkkerken langs de Waal zijn mooi, zeker ook de Munsterkerk in Roermond, en de daarop gelijkende Romaanse Munster in St Odiliënberg, de Liebfrauenkirche in Andernach, St.Kastorkirche in Koblenz, het Kloster in Maulbronn, het Kloster Bebenhausen vlak voor Tübingen, het Cisterciënzer Kloster bij Bregenz, ........de Duomo in Merano,  de Dom in Bolzano, de prachtige Duomo in Trento.....En dan misschien nog mooier de vroegchristelijke en romaanse kerken in Verona, zoals de Sint Zeno basiliek, de Sint Fermo, de Sint Anastasia, en de Dom daar. En wat te denken van de buitenkant van de dom van Ferrara! Maar misschien slaat Ravenna op dat gebied alles: de San Vitale, de Sant'Apollinaire Nuove, de Sant'Apollinare in Classe, het Battistero Neoniano, de Capella di Sant'Andrea......En dan heb ik het nog niet eens gehad over wat we ondertussen in Rome allemaal al hebben gezien.

Wat ik gezegd wil hebben...er waren en zijn tijdens zo'n tocht, als je er de tijd voor neemt en er aandacht voor hebt, op kerken- en kloostergebied heel veel hoogtepunten. Merkwaardigerwijs fietsen de meeste fietsers er gewoon langs. De meeste die ik gesproken heb, zijn kilometervreters. Die hebben geen tijd voor een mooie romaanse kerk of een bijzondere duomo. Dat is voor mij een beetje onbegrijpelijk. Het gaat mij juist om de combinatie: om het fietsen, om de kunst en cultuur en om de geschiedenis.

Wat me een beetje tegen is gevallen is dat ik nauwelijks andere fietsers op weg naar Rome heb ontmoet. Uiteindelijk maar 5 Nederlanders, een Belgische, 2 Polen, enkele Duitsers. Ik heb best wel veel mensen ontmoet en gesproken, maar dat waren dan 'gewone toeristen'. Met name in steden als Verona, Ravenna en Assisi kwam ik veel Nederlanders tegen. Maar in dat soort steden heb je sowieso voldoende aanspraak. Daar ontmoet je in zekere zin de hele wereld. Ook veel Duitsers, Amerikanen, Engelsen, Ieren, Zweden, enz.
Maar zoals gezegd nauwelijks fietsers. Ik heb deze reis maar heel weinig kilometers met anderen 'op'-gefietst. Als dat gebeurde, met een Nederlander uit Apeldoorn aan het begin van de tocht, later met de Belgische en nog weer later met twee Nederlanders, was dat plezierig.
Het zou leuk geweest zijn, als het vaker was voorgekomen. Met name in de bergen zou ik graag met anderen hebben gefietst.

Het zal vast met het jaargetijde te maken hebben gehad, maar ik heb heel veel minder bloemen en ook veel minder vogels gezien dan tijdens mijn tocht naar Santiago (ik vertrok vorig jaar eind mei). Slechts op een beperkt aantal plekken zag ik veel vogels: langs de Würm, in het Naturpark Schönbuch voor Tübingen, en in het stille poldergebied en in/bij de Valli di Comácchio voor Ravenna. Voor de rest juist opvallend weinig vogels. In de Italiaanse steden zie je overigens steeds wel heel veel duiven.

Samenvattend kan ik stellen, dat mijn fietstocht naar Rome een tocht is geworden met heel veel hoogtepunten. De fietstocht heeft mijn verwachtingen verre overtroffen. Er waren de inspanningen, ik had soms slecht weer, soms was het misschien een beetje te warm, maar die 'kosten' stellen weinig voor, als ik bedenk wat de tocht allemaal heeft opgeleverd. De 'baten' waren vele malen groter. Of anders gezegd, het was per saldo een fantastische tocht. Ik heb vooraf niet kunnen vermoeden, dat ik zoveel plezier aan de tocht zou beleven en zoveel moois zou tegenkomen.

Rest mij Hanneke nogmaals te bedanken voor de ruimte die ze mij geboden heeft en tevens al degenen, die mij tijdens mijn tocht hebben gevolgd. Het was plezierig van velen reacties en commentaren te krijgen. Heel veel dank daarvoor.