1 september: Naar La Rioja

Javier - Estella: 97 km; totaal 2051 km

Helaas wordt dit een kort bericht zonder foto´s.
Misschien zal ik op een later moment nog wat foto´s invoegen.
De internetverbinding in mijn hotel in Estella is rampzalig.
Het hoort een beetje bij het beeld van vandaag..........het fietste met een zeer harde tegenwind beslist niet lekker.

Soms haalde ik met de zeer harde tegenwind niet meer dan 8 ´a 10 km per uur. Een beetje om gek van te worden.
De eerste 40 km fietst ik grotendeels min of meer noordwaarts: van Janvier eerst naar Sangüesa (daar werd gefourageerd en natuurlijk ook de tijd genomen voor de prachtige Santa Maria la Real, een geweldige romaanse kerk met een schitterend rijk gebeeldhouwd hoofdportaal uit de 12 eeuw; dat wil je echt gezien hebben). vandaar echt noordwaarts, naar de Hoz de Lumbier, heel bijzonder:  het is een kloof, met enkele donkere tunnels, waar de route doorvoert. Terwijl je daar fietst zie je de gieren boven je cirkelen. De tunnels moet je ongeveer op te tast door. Mijn fietslampjes gaven er tenminste volstrekt onvoelde licht. Een sensationeel stukje route. De kloof is er ´uitgesleten´door een tamelijk klein riviertje, de Rio Irati. Maar hij heeft er lang over mogen doen. Het is best sensationeel om door die kloof met die tunnels met boven je de gieren te fietsen.
Maar vanaf Lumbier tot Artaiz was de wind medogenloos. Hij had vrij spel over de kale heuvels. Ik kreeg nergens enige bescherming. En dan waren er ook nog heuvels. Ik haalde daar over een afstand van 20 km maar net gemiddeld 7 km per uur.
Ik kreeg er het gevoel, dat ik veel beter met hoge bergen, met de Pyreneeën, of met de Alpen om kan gaan dan met de wind. Bij zo´n berg ken je vooraf het stijgingspercentage. Je weet hoe lang de klim is. Je weet dan hoe je je krachten moet verdelen. Je weet ook, wanneer er een einde aankomt. Dat is bij een harde, stormachtige wind niet het geval. Die houdt maar niet op. Hij waait maar door. Het lijkt alsof hij steeds harder gaat fluiten. Bovendien ontneemt hij je je adem. Hij verneukt je ook nog door onregelmatig te blazen. Iets minder hard blazen geeft overigens nauwelijks verlichting. Maximaal even iets meer lucht.
Fietsen met zo´n harde wind gaat op een straf lijken. Is echt niet leuk.
Vanaf Artiz werd de fietsrichting minder expliciet noordwest; meer west.
Dat betekende dat ik de wind niet meer pal tegen had; het werd meer een zijwind. Soms zelfs stukken een beetje voor de wind. Soms hing ik op mijn fiets schuin tegen de wind.
Heel onvoorspelbaar zo´n wind.

Gelukkig waren er na de de HoZ de Lumbier ook nog mooie dingen te zien: het allermooist vond ik vandaag de Eremita de Reunate, een achthoekige romaanse kapel met rondom een arcade van boogjes. Onvoorstelbaar mooi. Ik was er nu voor een tweede keer. Dan is het alleen maar mooier. Er waren enkele Camino-lopers. Dat is zo bijzonder, te bedenken, dat hier al eeuwen lang pelgrims zich verbaasd hebben over de schoonheid van deze Ermita, en dat als het even wil, dat nog eeuwen lang het geval zal zijn. Ik ben er een tijdje gewoon gaan zitten kijken, een paar koekjes etend en een banaan. Geweldig om een tijdje bij zo iets moois te mogen zitten. Dan vergeet je even ook de ellende van de tegenwind. Dan voel je je alleen maar rijk.

Kort na de Ermita ligt Puenta la Reina. Daar heb ik wat langer rondgelopen, en een tijdje op een terrasje gezeten voor een ´cortado´; ik ontmoette er een Francaise uit Bretagne, ze studeert in Parijs, en is net als ik vanaf september 5e jaars. Zij wil verder naar Santiago lopen. Haar colleges beginnen pas weer 5 oktober.
De mijne in de tweede week van september. Ze vond het wel mooi, dat we, zo verschillend in leeftijd, iets gemeenschappelijks hadden. Dat vond ik natuurlijk ook.
Ik had in Puenta la Reina willen overnachten, maar de Albergue was al vol. Daarom moest ik verder naar Estella. Daar heb ik een heel aardig hotel, maar met een verschrikkelijk slechte wifi-faliciteit.
Ik heb emailberichten geschreven, maar die zijn verdwenen.
Ik heb op reacties op mijn eerdere publicaties gereageerd, maar de antwoorden aan Patricia en Mat zijn  ´in het water gevallen´. Gewoon weg!
Ik heb overmatig veel tijd  besteed aan onderhavig bericht op een computer van het hotel.........op mijn computer was er geen beginnen aan.
En zoals gezegd.......met foto´s was hier ook niks te beginnen.

Nog iets over de contacten: gisteren heb ik een oostenrijks echtpaar ontmoet; die kwam ik vandaag in Sangüsesa weer tegen. Leuk!
Inmiddels is het druk op de route met wandelaars. Zo nu en dan maak ik een praatje met ze. O.a. ook bij de Ermita, in Puenta la Reina, en ook hier in Estella.
Fietsers  zie ik niet veel.
Ik heb vandaag een stuk met een Spanjaard opgefietst. Die ging ook naar Santiago. Maar tegen de wind deed hij het veel beter dan ik. Misschien kom ik hem later nog een keer tegen.

31 augustus: naar Navarra

Jaca - Javier 103 km; totaal 1954 km

De eerste ervaringen in Spanje zijn geweldig. Wat zijn de Spanjaarden toch anders dan de Fransen.
Ze lijken veel blijer en optimistischer. In Jaca, maar ook in de dorpjes....je ziet mensen op straat. In Frankrijk kon je door dorpen fietsen en zag je helemaal niemand. En hier in Spanje (nog) geen dorpen zonder een enkele voorziening. Ook in relatief kleine dorpen zijn er meerdere bars/café's/restaurants en de prijsverschillen met Frankrijk zijn gigantisch. Ik heb vandaag al heerlijke koffie gedronken voor € 1,10 en ik tref vandaag een tweede hotel (nog behoorlijk nieuw, zeer goede voorzienigen), dat heel veel goedkoper is dan de hotels, die ik in Frankrijk tegenkwam.

Ik had nog een of meer foto's van bezienswaardigheden in Jaca beloofd. Die belofte wil ik eerst inlossen.

En dan was het vandaag de bedoeling het na de 'bergetappe' van gisteren rustig aan te doen. Ik deed die uitspraak zonder dat ik het routeboek voor het vervolg had bekeken. Want wat was het geval?.......Direct na Jaca volgt weer een halve bergetappe. Je hebt net Jaca verlaten en na 2 kilometer mag je gaan klimmen. Eerst naar de Puerto de Oroel (1080 m) en vervolgens naar het Monasterio San Juan de la Peña (bijna 1300 m). Maar het is genieten. Prachtige berggezichten en -landschappen (ik zag overigens geen sneeuw op de toppen van de bergen). Echt fantastisch.

Jammer dat er niet alleen geklommen moest worden. Het was ook een gevecht tegen een zeer harde, vlagerige, erg koude noord-westenwind. Zelfs met jack was het nog koud (in een café waar ik koffie dronk werd de open haard gestookt!).
Klimmen en harde tegenwind.........omstandigheden om te lijden en af te zien. Maar als je de tijd nam om rond te kijken en te genieten van de prachtige landschappen was het goed te doen. Je moet domweg voor lief nemen, dat het even wat minder hard gaat.

En dan kom je bij dat geweldige klooster van San Juan de la Peña. Dat is echt heel bijzonder. In de 10e eeuw min of meer begonnen in een grot onderin een heel hoge rots. Het zijn kluizenaars geweest, die gesteund door koningen van Navarra het klooster gesticht hebben. Ze zijn er gaan hakken en bouwen. Het is begonnen met een heel kleine kerk en een zeer klein klooster in 920.
In de volgende eeuwen is er bijgebouwd door edelen, die op die manier regelden, dat ze er begraven konden worden (er liggen er inderdaad enkele). Er is ook een gedeelte uit de baroktijd, het zgn barokke Pantheon; daar liggen de koningen van Arágon begraven. Maar geef mij maar het oude romaanse gedeelte van het kooster en met name die prachtige kloosterhof met zijn prachtige zuiltjes met schitterende kapitelen.

30 augustus: Over de Col du Somport naar Jaca

Oloron Ste Marie - Jaca: 86 km; totaal 1851 km

Dit keer niet gedurende de hele klim regen (2010) of sneeuw (2011), maar heel lang geweldig weer: lekker fris, bewolkt, een beetje wind in de rug. Pas toen ik in de 'Pyreneeënweiden' kwam werd het mistig en een paar kilometer voor de top begon het te regenen. Maar beter kun je het eigenlijk niet treffen.

Yes.....ik ben in Jaca. Het is dus gelukt die bult over te komen. En natuurlijk, je moet in zo'n klim geduld hebben, het gaat niet heel erg hard, maar als je goed je eigen tempo rijdt, is het eigenlijk niet zo moeilijk. Je moet het klimmen een tijdje vol kunnen houden. En je moet niet louter pap in de benen hebben.
En verder vooral niet vergeten om te drinken en te eten.



Vanuit Oloron ben ik in een ruk, en dat ging achteraf redelijk snel, naar Urdos gereden. Dat was 42 km. Veel vals plat. Niet al te zwaar. Daar heb ik  een koffiepauze genomen (Eddy....dit keer was er ook appeltaart; is er niet zo vaak).
Daarna begon het 'echte' werk. Dat heb ik voor mezelf nog een keer in tweeën geknipt door in dat tweede stuk, waarin de helling zelden of nooit minder was dan 7 % en soms rond de 9 % uitkwam, halfweg een lunchpauze in te lassen.
Zit je daarboven (op een heel klein srtukje in de berm) in de mist je stokbroodje met komkommer en tomaat op te eten, en natuurlijk ook je banaantje en nog een yoghurtje.

Na de lunch werd het mistiger en mistiger. Uiteindelijk was sprake van dichte mist. En ik deed wat ik kon om gezien te worden; ik deed mijn lampjes aan en liet ze knipperen. Maar goed...... er kwam nauwelijks verkeer.

En daarboven in de mist en later in de regen zag ik geen loslopende koeien meer op de weg. Slimme beesten die koeien (met bellen om hun nek): die blijven op een niveau, waar ze elkaar en verder ook alles goed kunnen zien en waar de temperatuur ook aangenamer is. En zij zijn beslist ook oplettend. Als ze een fietser, een beetje raar uitdost.....met helm, langs zien komen, willen ze wel even kijken. Dat zien ze kennlijk niet al te vaak. Vandaag was ik waarschijnlijk de enige. Ik ben in ieder geval niet ingehaald, en ik heb zelf ook niemand ingehaald.

29 augustus: rustdag in Oloron Ste Marie

Danzij het spoelmiddel, dat ik gisteren van de apotheker in Marciac had gekregen en waarmee ik gisteren strikt volgens zijn aanwijzingen had gespoeld, was het grote ei van gisterenmorgen vanmorgen nog slechts een klein eitje. En ik had nu wel goed geslapen en voelde nauwelijks pijn.
Het humeur was meteen een stuk beter.

Ik ben vanmorgen eerst naar het Office du tourisme gelopen en heb verder aan de hand van een goede kaart een stadswandeling gemaakt.

De rivier met zijn vele bruggen en aanpalende bebouwing is mooi en zeker ook de kathedraal. Het is toch eigenlijk wel bijzonder dat ook die relatief kleine stadjes hier in Franrijk allemaal een grote kathedraal en van oudsher een bisschopszetel hebben. Oloron Ste Marie heeft al vanaf 506 een bisschopszetel. Het stadje heeft een zeer lange beschreven geschiedenis. Het lag aan de romeinse weg door de Pyreneeën. Er zijn interessante romeinse vindplaatsen.

 

Op het terras voor de kathedraal kwam ik nederlandse Santiago-fietsers tegen: Erik en Maud uit Tilburg. Maud was in juli jl afgestudeerd en had bedacht dat ze nu beter meteen deze lange fietstocht kon maken, omdat het er anders misschien voorlopig niet meer van zou kunnen komen. Ze gingen vandaag nog de Col de Somport op  en fietsten gemiddeld circa 65 km per dag. Het is dus niet uitgesloten dat ik ze binnenkort inhaal en weer tegenkom.

28 augustus: naar Oloron Ste. Marie

Marciac - Oloron Ste. Marie: 107 km; totaal 1765 km

Wat een toestand......Vannacht werd ik wakker van het onweer en de hevige regen. En terwijl ik wakker was, ontwikkelde zich een geweldig abces in mijn mond, zo groot als een ei. Het resulteerde in een behoorlijk scheef gezicht en het deed pijn. Ik heb er behoorlijk wat paracetamol tegenaan gegooid, maar dat hielp nauwelijks. Ik bleef wakker, had pijn en maakte me zorgen.

Met zo'n mond ontbijten..., van dat harde stokbrood...., nee, dat lukte nauwelijks.

Voor mijn vertrek op 10 augustus had ik twee zorgenpunten: mijn rug, maar daar heb ik hard aan gewerkt; ik ben mijn oefeningen blijven doen en heb geprobeerd in België en ook hier in Frankrijk zoveel mogelijk op souplesse te rijden, en het is dus gelukt met die rug tot bijna aan de spaanse grens te geraken. Ik heb het idee, dat die rug sterker is geworden. Ik doe nog steeds iedere morgen even aan paar oefeningen.
Het tweede zorgenpunt was 'pijn in mijn mond'; vaag; ik voelde me er niet lekker bij. Maar daarom ben ik een of twee dagen voor het vertrek apart naar de tandarts gegaan om na te gaan, of er wel of niet sprake was van een risico, Ik ben uitvoerig onderzocht; er zijn foto's genomen en de conclusie was, dat er eigenlijk geen risico was. Ik kon rustigt naar Santiago vertrekken. De tandarts had er begrip voor, dat ik mijn relatief zware electrische tandenborstel niet meenam en hij adviseerde een zachte tandenborstel mee te nemen en de 'enigszins' pijnlijke plek met die borstel 'goed te masseren' en verder voor een goede mondhygiëne te zorgen.
Ik heb alle adviezen braaf opgevolgd, en vannacht ontwikkelde zich zo'n pijnlijke ei in mijn mond.
Eerlijk gezegd was ik vanmorgen bij het opstaan mijn 'courage' zo goed als kwijt. Ik zag het even niet zitten.

Na het ontbijt ging ik op zoek naar een dokter. De dokter in Marciac was er die ochtend niet; 's middags wel........maar zo lang wilde ik niet wachten. Ik besloot naar de apotheek te gaan. De apoitheker nam de kwestie ernstig. Ik mocht mee naar een ruimte achter de toonbank. Hij heeft als een dokter zelfs even met een spiegeltje in mijn mond gekeken. En ik kreeg medicijnen mee. Spul, waarmee ik vier keer per dag mijn mond moet spoelen.
Hij dacht, dat ik wel gerwoon zou kunnen fietsen, als ik zo nu en dan een paracetemol zou innemen.
En eigenlijk wilde ik ook wel fietsen....in de hoop, dat ik mijn slechte zin zou kwijtraken.

Ik vertrek dus laat uit Marciac. Had de gewone vooraad bij me: brood, komkommer, tomaat, banaan, sinaasappel, sap, yoghurt...enz

Na Marciac was het richting Maubourguet meteen klimmen geblazen: 3x een klim van 5 tot 7%.
Ook verderop, richting Lahitte- Toupière moesten er niet in de routebeschrijving vermelde klimmen bedwongen worden.

Toch schoot het best op. In Morlaas heb ik gepauzeerd. Heb daar veel tijd uitgetrokken voor de Romaanse  St Foy. Deze kerk uit de 11e eeuw heeft een prachtig portaal, rijk versierd met beeldhouwwerk.

27 augustus: De Pyreneën komen in zicht

Miradoux - Marciac: 99 km; totaal 1658 km

Vanmorgen bij het ontbijt met Thérèze, met ondersteuning van haar cd-speler, pelgrimdsliederen gezongen. Vooral het 'Ultreia' moest worden uitgeschreeuwd. Ik had voor haar zichtbaar van de kaas genoten, dus zij gaf mij voor de lunch onderweg wat kaas mee, en ik moest vooral ook voldoende fruit in mijn tas stoppen. Wat een bijzonder mens. En ondertussen vertelde zij alles over haar vader en moeder en haar jeugd in Auch.

Ook vanmorgen was het fris bij het vertrek. Zonder jack ging echt niet. Maar net als gisteren....na enkele beklimmingen moest het jack uit. Bovendien werd het snel echt warm. Ik wil niet zeuren, maar kan natuurlijk wel feiten vermelden. Nu het was vandaag weer 33 graden, een hardblauwe, heldere lucht, met daarin een voluit stralende zon. En in het land waar ik vandaag doorheen fietste was niet veel schaduw; mooi open boerenland; nog meer zonnebloemen dan gisteren; en nog wat meer wijnvelden; ook wel graan; weinig koeien,

Tussen Miradoux en Lectoure zag ik bij dit heldere weer voor het eerst de Pyreneën. En ik heb ze bijna de hele dag gezien. Ik reed richting die bergen. Ze zijn hoog. Ik heb diverse keren geprobeerd foto van landschappen te maken met de Pyreneeën op de achtergrond. Het lijkt wel of die bergen er niet op willen. Ze zijn net de vaag, te ver weg. Maar met het blote oog zijn ze goed te zien.

Niet ver van Miradoux zie ik voor het eerst de Pyreneeën; ik kan ze met het blote oog goed zien; op de foto zie ik ze niet

In Lectoure heb ik de kathedraal bezocht, de kathdraal van St Gervais en St. Protais (13e eeuw). Ik was mét de organist als enige in de kathedraal. En hij speelde...... Ik liet hem merken dat ik het mooi vond. Na een tijdje geluisterd te hebben stond hij ineens naast mij en drukte mij een foto van de kathedraal in handen. Er was ook een soort Jacobuskapel, met niet het allermooiste beeld van de Hl. Jacobus.

 

Ik moest het vandaag gewoon van het fietsen en de landschappen hebben. In de stadjes en dorpen waren nauwelijks of geen hoogtepunten.

26 augustus: Naar département Gers

Cahors - Miradoux: 101 km; totaal 1559

Ik had beloofd in mijn bericht van vandaag wat foto's van het mooie Cahors te plaatsen. Een prettige stad. En er was feest, terwijl ik er was. Her en der open podia en optredens. Veel muziek. Veel drukte ook.
Wie in Cahors geweest is, moet de Pont Valentré gezien hebben. Echt mooi.

En dan is natuurlijk de mooie kathdraal St Etienne uit de 12e eeuw. Hij heeft een zeer rijk gebeeldhouwd hoofdportaal. Een portaal dat 'tot de school van Moissac' (volgt nog) behoort.

Toen ik op zondag 's morgens Cahors over die eerder genoemde brug uitreed wat een stilte overigens in zo'n stad om 09.00 uur), was het bewolkt, een beetje mistig; het was erg koud. En het zag ernaar uit, dat het snel zou kunnen gaan regenen.
Maar het viel mee.  Kort na Cahors kreeg ik de eerste klimmen te verwerken, en toen de zon erbij kwam, moest het jack snel uit.
En de zon is niet meer weggeweest. Het werd weer een heerlijke dag. Niet al te heet en een (tegen-) windje, dat voor wat verkoeling zorgde.
Ik kom door rustig boerenland met relatief veel velden met zonnebloemen, afgewisseld met bos.
Later op de dag zie ik ook velden met meloenen, prachtige fruitbedrijven (vooral appels), en ook wijnbouw; natuurlijk ook koeien  en schapen.
Ik kijk wat rond in Castelnau-Montratier, waar een markt is. Als ik meer tijd en pakruimte had, had ik er vast wat gekocht. Er was een flink aanbod, maar ook veel geïnteresseerde bezoekers.
Later stopte ik ook even in Vazarac. Voor de lopende pelgrims zijn genoemde plaatsen wellicht nog belangrijker dan voor de fietser. Die heeft immers een veel groter bereik.
Een uitgebreide stop had ik in Moissac met zijn prachtige abdijkerk. In Moissac heb ik niet alleen de abdijkerk bekeken, maar ook wat rondgelopen. O.a. naar de kerk van St. Jacques. Jammer dat ik daar niet in kon. Een aangenaam rustig stadje, zelfs op zondag, een dag dat er natuurlijk ook heel wat toeristen zijn.
In de buurt van de abdijkerk kwam ik ook een groep Duitse fietsers tegen. Een van hen had pech; had een lekke band. Die werd snel geplakt. Ze maakten duidelijk meer kilometers dan ik. Maar ze waren dan ook knap jonger en veel sterker. Voor het overige vandaag alleen Franse lange afstandfietsers tegengekomen. En de meesten gigngen naar het Noorden.

 Na Moissac heb ik enige tijd over een jaagpad langs een kanaal met prachtige sluisjes zuidwaarts kunnen fietsen. Dat schoot lekker op, want het was hardstikke vlak. Links door de bomen zag ik de Garonne. Dus rechts een kanaal en links de Garonne.

25 augustus: Naar Quercy

Martel - Cahors: 88 km; totaal 1458 km

De route liep via Rocamadour, Montfaucon, Labastide-Murat, en Vers voor een deel over zeer kleine smalle weggetjes, voor een deel ook over drukkkere wegen. Ik ben vandaag zowel de Dordogne als de Lot overgestoken. Prettig was, dat er relatief veel vlakke kilometers gereden konden worden. Dat schiet dan verhoudingsgewijs lekker op. Ik was bijna vergeten hoe dat voelde......op het vlakke fietsen.

Nadat ik vanmorgen in het hotel was opgestaan, waqs er geen ontbijt. Er was niemand te zien of te horen. Ik klopte overal, floot liedjes, riep hard 'hallo' enz. Na een minuut of twintig kwamen de eigenasren met een auto aangescheurd.....veel excuses natuurlijk, maar daar bleef het bij.  Heel bijzonder en raar. Op enig moment stonden we met zijn vieren te fluiten en te roepen.

Het was bewolkt en het zag er niet dreigend uit. Er was weliswaar wat regen voorspeld, maar optimisten vertelden mij vanmorgen, dat het wel mee zou vallen. Nou mooi niet. Ik was nog geen 10 km van Martel vandaan en het begon te regenen en daar is het tot in Cahors ook niet meer mee opgehouden.

notenboomgaard met ganzen

En het regende hard. De mooie plaatsjes van Rocamadour en van de mooie rotswanden in de nabijheid van de Lot vielen in het water. En nog veel meer. Er viel ook noet aan te denken ergens een boterhammetje te gaan eten. En ik had nog wel zo'n prettige inkopen gedaan in Martel.

Rocamadour in de regen

24 augustus: Departement Lot

Uzerche - Martel: 84 km; totaal 1370 km

Voordat ik het verslag van de etappe van vandaag schrijf, wil ik eerst mijn belofte aan Hanneke inlossen en een foto van vandaag in mijn blog plaatsen. De foto is vanavond tijdens het diner in de Auberge des 7 Tours in Martel genomen.

Voor de ingewijden.......ik ben wat dunner geworden. Sinds mijn vertrek op 10 augustus ben ik bijna 4 kilo kwijt geraakt. .Dat heeft natuurlijk alles te maken met het gedurende meerdere dagen fietsen in ongezond hoge temperaturen. In die omstandigheden verlies je de hele dag heel veel vocht en het is gewoon onmogelijk om voldoende bij te drinken en te eten. Ik eet minstens het viervoudige van wat ik thuis eet. En ik val af.....

Het heeft de afgelopen nacht geregend. Ik heb er zelf overigens niets van gemerkt, maar er lagen vanmorgen hier en daar plassen.
En het weer is veranderd. Geen stralend blauwe, maar een bewolkte lucht en dus ook een lagere temperatuur: 26 graden. Dat was heel merkbaar. En de vogels, paarden, koeien, schapen, konijntjes, kippen.....ze waren allemaal opgetogen; blij dat het niet meer zo warm was en duidelijk actiever.

Natuurlijk is het ook bij 26 graden warm als je flink moet klimmen, maar vergeleken met 33 graden of meer scheelt het echt ontzettend veel. Heerlijk!!
En dan heb ik vandaag per saldo ook nog heel wat kilometers in bos gefietst. Extra koel!!

Ja en dan weer een prachtige route: veel heuvels, zoals gezegd liep de route vandaag vaker door het bos. Maar tevens waren er prachtigte uitzichten, en echt niet alleen bij Turenne.

Vanmorgen heb ik eerst nog wat tijd genomen om wat in Uzerche rond te kijken. Het stadje is gebouwd op een rotswand langs de Vézère. Het stadje heeft verschillende torens, die mogelijk aan vroegere verdedigingswerken moeten herinneren. Het heeft voorzover ik weet nog één (oude) (zeer fotogenieke) stadspoort. En dan is er als je hoog genoeg klimt die oude St Petruskerk, die uit de 11e eeuw dateert. De kerk was helaas nog gesloten.

Vlak buiten Uzerche moest er richting Espartignac, en verder richting Ceyrat en St Jal flink geklommen worden. En eigenlijk hield dat vandaag niet op. Per saldo klom ik vandaag circa 1030 meter.

Lagraulière was een mooie stop. Het heeft een heel aardige romaanse kerk uit de 12 eeuw. Het beeldhouwwerk in het portaal van de kerk heb ik uitgebreid gefotografeerd.

23 agustus: Limousin

St. Leonard-de-Noblat - Uzerche: 66 km; totaal 1286 km

Na de late aankomst van gisteren ben ik vanmorgen begonnen met uit te slapen. Ik had in "Grand St Leonard" een uitstekend ontbijt met een krantje. Wat een heerlijke confiture, en wat een heerlijke pruimen. De koffie en andere lekkernijen mochten er ook zijn hoor.
Aansluitend eerst wat boodschappen gedaan, zodat ik vandaag in ieder geval niet tegen een hongerklop aan zou kunnen lopen.
En toen nog even wat rondgekeken in het aardige centrum van het stadje en natuurlijk ook de 12e eeuwse kerk bezocht. Een mooie romaanse, granieten kerk met een bijzondere toren. Er zou sprake zijn van een mooi voorbeeld van romaanse bouw in de stijl van de Limousin.

Voor de kerk vond nog een ontmoeting plaats met een Santios-rijdster; het was Maxelle uit Enschede. Ze fietst de route naar het Noorden. En ze is alleen. Ze klampeert. Ze is heel erg blij met haar (zwarte) Santos. Ze wil alle andere Santos fietsers fotograferen. Ja, toen heb ik natuurlijk ook een kiekje van haar gemaakt.

22 augustus: Nog steeds in de Marche

Cluis - St. Leonard-de Noblat: 123 km; totaal 1220 km

 

Ik zal even voor degenen, die met atlassen of via internet goed willen volgen wat ik aan hwet fietsen ben, even de vandaag afgelegde route preciseren: Cluis, St. Plantaire, Crozant, St Germain-Beaupré, La Souterraine, Bénévent-lÁbbaye, Chatelus-Le-Marcheix, Le Chatenet-en D, St. Leonard-de-Noblat.
Het was een prachtige route, maar beslist ook pittig. Er moest veel geklommen worden. Ik heb heel veel boven de 400/500 meter gefietst. Over bijna altijd smalle, goede D-wegen. Wegen met veel groen, zowel bomen als struiken. In de struiken en heggen zag ik steeds grote aantallen vogeltjes; vooral veel mussen. Maar heel veel meer dan bij ons. Er waren in de lucht ook veel roofvogels. Zo nu en dan reed ik door schaduwrijk bos. Per saldo had ik vandaag tijdens het fietsen veel meer schaduw dan voorgaande dagen. Wat verder extra plezierig was, was dat ik vandaag voor het eerst noordenwind, dus rugwind had. Het waaide weliswaar niet hard, maar het was toch op veel momenten merkbaar.



Het is wel bijzonder dat ik vandaag weer 'der Franz' uit Freiburg tegenkwam (in St Plantaire). Hij adviseerde me in verband met het heuvelachtige traject dat voor ons lag mijn helm op te zetten. Dat heb ik gedaan. Ik heb hem ook de hele dag opgehouden. Dat voelde in de vele afdalingen een stuk veiliger. Er waren veel bochtige afdalingen, enkele keren met los steenslag in de bochten. Dan moet je vooral niet remmen. Maar het is wel spannend. Gelukkig ligt er meestal geen steenslag. Maar je moet erop verdacht zijn, en steeds gecontreerd 'vooruitkijken en -denken'.

De route van vandaag was in zekere zin een tractatie: zo mooi, zo wisselvallig, zulke geweldige uitzichten. Je moet wel een beetje van klimmen houden. En dat moet je ook wel een beetje kunnen. Maar als je dat een beetje kan, is er weinig mooier, dan in deze omgeving bijna een hele dag op de fiets te zitten en door de Marche te trekken. Ik fietste vandaag ten noord-oosten van Limoges langs.Vlak voor Crozant ben ik de rivier de Creuze overgestoken en als je zag hoe hoog de rotsen boven het water uitstegen, snap je hoe diep de Creuze de rotsen heeft uitgesleten. Vanaf de brug over de Creuze had je ook uitzicht op de ruïne van een voormalige burcht van de graven van de Marche.

Bij die burcht was in de middeleeuwen altijd al de oversteekplaats van pelgrims naar Santiago. Het kan niet anders dan dat daar vel pelgrims verdronken zijn. De rivier was er hardstikke breed en diep. Zwemmend had ik het misschien wel gekund, maar hoe moet het dan met je bagage........Maar wie weet, misschien was er vroeger ook wel een pont.

21 augustus: Van de Berry naar Marche

St. Armand Montrond - Cluis: 83 km; totaal 1097 km

Afgelopen nacht een paar keer wakker geworden van de rugpijn. Het is niet de rugpijn, die mij voor het vertrek in Utrecht parten speelde, maar een rugpijn, die het gevolg is van een koudje, dat ik heb opgelopen toen ik 's nachts in Nevers bij open ramen voluit lag te transpireren.
Ik heb vannacht een paar keer rugoefeningen gedaan, maar dat kon niet verhinderen, dat ik vanmorgen met rugpijn aan het vertrek stond. Je bent dan grote delen van de dag aan het proberen de pijn te vermijden. Bij het klimmen heb ik het maar rustig aan gedaan.
Feit is dat de rug op het eind van de dag beter aanvoelde dan in de ochtend.

Het was weer een warm dagje. De route liep vandaag grotendeels westwaarts. En had ik de voorgaande dagen  vooral een zuiden-tegenwind, vandaag hadden we dus een westen-tegenwind. Een geen windkracht 2, maar eerder 3. Dat is een echt tegenwindje.
Vanwege de warmte had ik er weer voor gekozen niet veel meer dan 80 km te fietsen. Dat is gelukt. Het is 83 km geworden.
Het landschap wordt langzamerhand anders: meer bomen, meer kleine boerenbedrijven met bijna uitsluitend limousinkoeien, ook meer wijnvelden en meer zonnebloemen. Ook weer meer heuvels. De lucht was niet strak blauw. Eerder bijna rose. Weinig of geen wolken. En ik zei al...erg warm. Het asfalt plakte behoorlijk.
Het kon niet anders dan dat er regelmatig gerust moest worden: 's morgens koffie, afstappen bij alle kerken - veel mooie kerken ( St Jeanvrin, Châteaumeillant, Montelevic, Lacs, La Châtre, Neuvy St. Sepulchre) onderweg! - daarin dan even de koelte zoeken, een lange lunchpauze in dichte schaduw, 'smiddags ook een uitgebreide theepauze.......

Vanmorgen stopte ik bij het mooie kerkje van St. Jeanvrin en daar liep der Franz uit Freiburg rond.

Met hem ik ik de twee afgelopen avonden gegeten; eerst in Nevers en gisteren in St. Amand Montrond. We hebben veder een stuk samengefietst en samen enkele kerken bekeken. In Chauteaumeillant had ik zin in koffie en Franz was daar nog niet aan toe. We hebben daar voor de derde keer van elkaar afscheid genomen, niet uitsdluitend, dat we elkaar later nog een keer tegen zullen komen.

20 augustus: De Berry

Nevers - Saint Armand-Montrond: 88 km; totaal 1014 km

Vanwege de hitte heb ik afgelopen nacht nauwelijks geslapen. Wie schetst mijn verwondering, dat het bewolkt was, toen ik vanmorgen opstond en het zelfs een beetje regende.
Om de eetproblemen van afgelopen zaterdag te voorkomen, werd na het ontbijt eerst koers gezet naar een kruidenier: vers brood, tomaten, komkommer, salami, pruimen, bananen, sinaasappels en yoghurtjes.
Dan zou het toch moeten lukken.

Al snel zat ik op de mooie route zuidwaarts langs het Canal Lateral de la Loire. En het regende weer een beetje. Prachtig die grote druppels in het kanaal. En geen haar op mijn hoofd, die eraan dacht een regenjack aan te trekken. Dit was heerlijk! Regen.

Het is bewolkt en het regent!

De regen stopte weer, maar het bleef een heel tijdje bewolkt, waarmee het in vergelijking met de voorgaande dagen een stuk minder warm was. Net voorbij het aquaduct over de Allier wilde ik een paar foto's nemen van de rivier en ook van het spectaculaire sluisje. Terwijl ik daarmee doende was, stopte er een Linda uit Wormer. Ik was, zo zei ze, een beetje een reddende engel, omdat ze een tijdje hinderlijk gevolgd was door een Fransman. En ik sprak ook nog nederlands. En al snel bleek, dat Linda een vriendin was van Jolande en Marja die ik een paar dagen eerder vóór en in Auxerre ontmoet had. Linda had de afgelopen nacht op dezelfde camping gestaan als Jolanda (met de witte Santos) en Marja en zij had ze vanmorgen vroeg bij vertrek van de camping uitgezwaaid. In nu komt ze Johan tegen, de Johan waarover Jolanda en Marja met haar gesproken hadden. (Ik sfchrijf wat ik heb horen zeggen hoor...). Dat geloof je toch niet. Verder bleek dat Linda als orthopedagoge in de zorg in instellingen heeft gewerkt, die ik allemaal heel goed ken uit de tijd, dat ik bij het College bouw zorginstellingen eerst hoofd van de afdeling GGZ en later hoofd van de afdeling Bouwzaken was. Ik heb in die periode de betrokken instellingen diverse vergunningen voor de bouw afgegeven
We hebben tot Apremont samen opgefietst en daar koffie met perentaart gegeten. En natuurlijk ook adres- en bloggegevens uitgewisseld. Het briefje met mijn gegevens ging in het 'geheime  vakje' in Linda's tas. Ze schaatst 's winters met autisten op de Weissensee. Ze dacht dat dat ook wel iets
voor mij was.

Allier

Apremont-sur-Allier

Niet veel later ontmoette ik een internationaal quartet lopers, waarvan er enkelen naar Santiago gingen. Bijzonder zo'n groep van drie mannen en een vrouw, en alle vier van een verschillende nationaliteit. Ook een tijdje mee gesproken.

Later op de dag kwam ik nog een nederlands echtpaar uit Odijk tegen. Die waren al bijna vier weken onderweg. Ze waren in Normandië met hun fietstocht begonnen, waren naar het zuiden gefietst, tot in de Dordogne om daar hun dochter te bezoeken, en ze fietstsen nu 'Langs oude wegen' van het zuiden naar het noorden, tot aan Maastricht. Ze hoopten begin september a.s. thuis te zijn. Ze hadden de afgelopen dagen ook veel last van de hitte gehad. Zij vertelden over een nederlander, die mij ongeveer een dag vooruitreed en gisteren vanwege de hitte is gestopt. Hij was op weg naar Santiago met zijn zwager. Zijn zwager rijdt nu alleen verder.

19 augustus: Rustdag in Nevers

De rustdag heb ik echt gebruikt om uit te rusten. Ik heb vanmiddag een paar uurtjes bijgeslapen. Verder heb ik morgenochtend bij het vertrek weer heel veel schone kleren. Mijn fietsstandaard heb ik gerepareerd. Nu maar hopen dat die het houdt. Anders zal die tussentijds vervangen moeten worden. Er verder voor gezorgd, dat mijn fiets weer een beetje een rood aanzien heeft. Het ergste stof eraf gehaald. Voorts mijn 'etenswinkeltje' wat gesaneerd. De boter en kaas weggegooid en een boodschappenlijstje gemaakt voor morgenochtend, zodat ik in principe onderweg eten bij me heb, waar ik trek in heb. Ik moet tenslotte wel blijven eten. Ik ben al een paar kilo kwijt geraakt. Daar kun je niet mee doorgaan.

Ik heb ook, toen het vanmorgen nog redelijk fris was, de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad bezocht. Dicht bij het hotel eerst de "espace Bernadette". Ja, dat is de Bernadette van Lourdes, aan wie Maria verschenen zou zijn. Die Bernadette is later als non in het klooster getreden hier in Nevers (het klooster St Gildard) en ze wordt hier enthousiast 'vereerd'. Er komen dagelijks vele bussen op af.
Vervolgens ben ik richting kathedraal gelopen, maar stuitte eerst op het Palais Ducal, een prachtig renaissance-paleis, dat gediend heeft als residentie van de graven van de Berry. In de 18e eeuw heeft een kardinaal of bisschop met een door hem gebouwd 'bisschoppelijk paleis' mogelijk willen wedijveren met de graaf van de Berry, maar het bisschoppelijk paleis (ook echt gebouwd om te imponeren) haalt het toch echt niet bij dat mooie renaissance-paleis van de graven van de Berry.

De gothische kathedraal (van St. Cyr- et- Ste Julitte) vond ik mooi. Kleiner  en minder hoog dan de meeste andere gothische kathedralen. De kathedraal had een romaans transept, met een indrukwekkende oude fresco.
Bijzonder was ook dat bijna alle oude glas-in-lood-ramen waren vervangen door moderne glas-in-lood-ramen, enkele decennia terug ontworpen door plaatselijke kunstenaars. Erg mooi!!